In Memoriam Jacqueline Klomp-Verhoeven
Jacqueline Klomp Verhoeven is op 4 april 1939 geboren en op 24 augustus 2017 gestorven.
Wij hebben haar pas leren kennen toen we niet meer naar Gendringen hoefden voor de wekelijkse zondagse lessen in "hoe te leven", maar naar de gemeente in Terborg ter school gingen. Jacqueline zat daar altijd op dezelfde plaats en had als vrijwel enige haar bijbel bij zich om mee te lezen als de teksten werden uitgesproken. Van meet af aan voelde ik mij tot haar aangetrokken met een innerlijk drive die meer wilde weten over haar en hoe zij dacht. Zij had een uitstraling die aangaf "ik weet veel en ik weet wat ik wil".
Dat was toen Gerard nog leefde en elke keer naast haar zat. Later, toen ze alleen was, kwam het er pas van haar aan te spreken. Wij hebben dus nooit met Gerard gesproken, behalve een groet. Na zijn overlijden spraken wij af om bij elkaar te eten. De grote liefde voor Bach en orgelmuziek deelde zij met Bart en de vele reizen die zij en Gerard maakten waren altijd een onderwerp van gesprek. Bart kreeg veel van die muziek, opnames gekocht en beluisterd in vele kerken, een kostbare erfenis uit de cultuur van het "westen".
We spraken overal over en Jacqueline wist waar wij ons mee bezig hielden... en veranderende economie, ten gunste van het geheel, een vraag om het verkleinen van de kloof tussen arm en rijk... en zo meer. Die vragen waren te moeilijk. Hoe daar een oplossing voor te vinden? We kwamen niet verder dan dat het goed zou zijn als ieder de eigen verantwoordelijkheid kon nemen. Jacqueline verwelkomde ons altijd warm met eigen gemaakte producten, die zij kocht in de landwinkel, of elders, gegroeid in de buurt en verwerkte in de keuken. Haar huis stond vol met mooie spullen met een verhaal. Wij genoten daar ook van.
Wim Land heeft de kerk getekend die op haar afscheidsliturgie staat. Haar broer Reinier Verhoeven sprak woorden over haar leven in het crematorium. U kunt die toespraak hieronder lezen.
"De heer is mijn herder", is een gemeenschappelijk ervaren, waarbij ieder zich op eigen wijze laat leiden. Eén van de gezongen liederen uit LB 905 is wel een heel goede raad:
"Laat dan uw Stilte ook uw kracht zijn
en leef uw leven opgewekt
Laat Gods genade u genoeg zijn,
die voor u uit zijn sporen trekt
Hij is het zelf die ons voorziet;
wat ons ontbreekt ontgaat hem niet"
Daarover is in een tijd waarin mensen "ontdekken" dat zij zelf God hebben geschapen, nog veel meer te zeggen. Het gegeven dat het zijn door geboorte genoeg is om gewenst te zijn, ver verzorgd te zijn voor en door het geheel is een grotere troost dan die gedachte. Daarom is het jammer dat Jacqueline de avond met Matthijs Schouten, Silvolde 13 september, niet heeft meegemaakt. De zin van het leven is te beseffen deel te zijn van het geheel, er te zijn voor het geheel. Zoals Christus zijn leven in het geheel ook beschreef, want als één deel lijdt, lijden alle leden.
In liefdevolle herinnering
Toespraak gehouden gehouden door Reinier Verhoeven bij het afscheid van Jacqueline Klomp Verhoeven
Ik ben heel gelukkig dat u met zijn allen hier naar Doetinchem bent gekomen om afscheid te nemen van mijn zus Jacqueline.
Voor mij, en ik denk voor u allemaal, komt haar vertrek uit dit leven veel te vroeg en veel te snel.
Te vroeg omdat zij op haar 78ste nog zeer scherp van geest was en eigenlijk tot het laatst toekomstgericht en geïnteresseerd in het wel en wee van anderen.
Te snel omdat zij minder dan een jaar geleden fysiek nog zeer actief was.
Afgelopen najaar werd zij bijna van de ene dag op de andere geconfronteerd met lichamelijke beperkingen, die veel activiteiten uiterst lastig of zelfs geheel onmogelijk maakten.
Dat het nu al en zo snel is gebeurd, maakt ons droevig.
Maar, laat ik u troosten met de gedachte dat Jacqueline zelf, toen eenmaal was vastgesteld wat er aan de hand was en zij wist dat zij niet meer beter zou worden, geen seconde bij de pakken is gaan neerzitten.
Jacqueline werd op 4 april 1939 geboren in Amsterdam en groeide op in Amstelveen.
Tijdens de oorlog stond onze moeder, die tandarts was, er alleen voor. Vader, piloot bij de KLM, was in de meidagen van 1940 uitgeweken naar Engeland.
Jacqueline zou haar vader pas voor eerst bewust meemaken toen zij al 6 jaar oud was.
Haar middelbareschooltijd bracht zij door op kostschool in Vaals.
Daar kreeg zij van de zusters van het Sacré Coeur een uiterst gedegen, katholieke, gymnasiale opleiding.
Zij was dus al het huis uit voordat ik geboren werd.
Na haar eindexamen in 1957 vertrok Jacqueline voor een jaar naar Amerika.
Zij heeft daar niet alleen gestudeerd, maar ook een tweede familie gevonden.
In het gezin waar zij onderdak vond, werd zij volledig opgenomen en zorgde zij als een oudere zus voor haar broertjes en zusje.
Deze familieband was heel belangrijk voor haar en is altijd blijven bestaan.
In de laatste 60 jaar is zij ongeveer 30 keer de oceaan overgestoken om haar familie te bezoeken.
En vorige maand nog hebben haar Amerikaanse broer en zus haar hier in Brummen bezocht.
Terug in Nederland ging zij Rechten studeren in Amsterdam. Dat ging haar goed af.
Na haar afstuderen vond zij haar eerste baan bij de Consumentenbond.
In 1968 trouwde zij met Gerard, die zij had ontmoet tijdens een stage bij de Europese Unie in Brussel.
Zij gingen in Den Haag wonen. Hun laatste adres daar was een statig pand aan de Statenlaan.
Dat was niet alleen woonhuis, maar ook kantoor.
Want na een korte periode als wethouder van Den Haag vestigde Jacqueline zich als zelfstandig advocaat en procureur.
Naast haar beroep ontplooide zij ook meerdere maatschappelijke activiteiten.
Zo was zij onder meer bestuurslid van de Stichting 1940-1945 en voorzitter van de Nierstichting.
In de loop van de jaren 90 kregen Gerard en Jacqueline genoeg van de drukte in de grote stad.
Zij wilden weg uit de Randstad naar het oosten van het land.
En zo streken zij in 1997 neer aan De Driekoningen in ’s-Heerenberg.
In ’s-Heerenberg bouwde Jacqueline weer een geheel nieuw leven op.
Zij werd actief op vele terreinen.
Zij werd weer bestuurslid, dit keer van een zorginstelling.
4x Per week reed zij in alle vroegte naar Emmerik om te gaan zwemmen, waar zij de groep Frühschwimmer bij meerdere activiteiten op sleeptouw nam.
Zij deed veel voor de kerk in Terborg, waarbij het Vluchtelingenwerk haar speciale aandacht had. En niet te vergeten: Bijbels Koken.
En intussen bleven Gerard en Jacqueline ook verre reizen maken, niet alleen naar Amerika maar o.a. ook naar China, Brazilië en Antarctica.
Het overlijden van Gerard, bijna 4 jaar geleden, had geen merkbare invloed op de positieve en actieve manier waarop zij in het leven stond.
Natuurlijk rouwde zij om het verlies van haar echtgenoot na een huwelijk van 45 jaar, maar tegelijkertijd prees zij zichzelf gelukkig dat zij zo lang met hem samen had mogen zijn.
Gerard was immers 92 geworden.
Jacqueline en ik scheelden bijna 13 jaar en wij woonden nooit langdurig samen onder één dak.
Het gevolg was, dat wij pas laat, in de jaren tachtig, een echte broer-zus relatie opbouwden.
Wij kregen een zeer goed, maar niet al te intensief contact.
De jongens gingen af en toe logeren in ’s-Heerenberg en het jaarlijkse hoogtepunt was ongetwijfeld het Kerstfeest, waar Jacqueline altijd bijzonder veel werk van maakte.
Na het overlijden van Gerard en nog meer na de geboorte van ons eerste kleinkind, de jonge Jacqueline Verhoeven, werd onze band veel hechter.
Wij zagen en spraken elkaar heel vaak.
En tijdens haar verhuizing naar Klein Engelenburg en het leegruimen van haar huis was er vrijwel dagelijks contact.
Het mooie was dat zij daarbij wel steeds de regie over haar eigen leven behield, maar ook in staat was los te laten en zaken aan Helga en mij overliet.
Uit haar levensverhaal, en zeker ook uit wat anderen uit haar omgeving vertellen, ziet u het beeld van een Jacqueline die altijd bezig was.
Iemand die zich graag inzette voor de gemeenschappelijke zaak of voor andere mensen.
En had ze nog wat tijd over, dan zat ze wel te breien of te borduren.
Zij genoot ervan mee te helpen met het organiseren van activiteiten.
Het ging haar daarbij zowel om het aandragen van slimme en praktische oplossingen als om het creëren van een goede sfeer.
Zij had een groot hart voor mensen die het niet zo goed getroffen hebben in dit leven.
Mensen die met tegenslagen te maken hadden, hielp zij er graag, met raad en daad, weer bovenop.
Dit alles altijd met een bepaalde mate van bescheidenheid.
Vooral in de Kersttijd was zij in haar element.
Het was voor haar dé periode van het jaar om haar hartelijkheid en gastvrijheid te tonen.
Bij het opruimen van haar huis vonden Helga en ik een kleine 20 dozen met kerstversiering en zo’n 7 kerststallen.
Vandaar de keuze voor muziek uit Bach’s Weihnachtsoratorium.
Tot slot nog dit.
Als voor iemand gold: “Wie goed doet, goed ontmoet”, dan was het Jacqueline wel.
Meerdere keren heeft zij tijdens het laatste jaar tegen mij gezegd, dat ze zo blij was met alle hulp en steun van zoveel lieve mensen in haar directe omgeving.
Wij als familie zijn iedereen, die er mee voor heeft gezorgd, dat Jacqueline zich ondanks haar ziekte toch gelukkig voelde, bijzonder dankbaar.
We zullen haar missen.